Mae'r cestyll a adeiladwyd gan dywysogion rhyfelgar yn ystod y 13eg ganrif yn cynnwys Castell y Bere (ger Abergynolwyn), Castell Dolwyddelan a Chastell Dolbadarn (Llanberis). Fe'u cipiwyd gan y Normaniaid wrth i Edward 1 gychwyn ar ei goncwest o Gymru tua diwedd y ganrif.

Adeiladwyd Castell Harlech yn ystod y 13eg ganrif, ac mae'n debyg mai'r castell hwn, o blith holl gestyll Brenin Edward 1af, sydd yn y lleoliad mwyaf trawiadol. Adeiladwyd ei gaerau cadarn yn Harlech, Conwy a Chaernarfon a Biwmares (Ynys Môn) er mwyn darostwng tiroedd gogledd Cymru a oedd newydd eu goresgyn.